Archiwum

W latach 2013-2018 Oddział Badań Dziejów UJ Archiwum UJ realizował na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego przy wsparciu Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie projekt „Corpus academicum Cracoviense. Elektroniczna baza studentów i profesorów Uniwersytetu Krakowskiego w okresie staropolskim 1364-1780". Pięcioletni projekt, którego kierownikiem był dyrektor Archiwum UJ prof. dr hab. Krzysztof Ożóg, został sfinansowany ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (11H 12 0264 81). Baza „Corpus academicum Cracoviense” (CAC) jest dostępna w internecie pod adresem https://cac.historia.uj.edu.pl/

Daty graniczne bazy CAC tworzą: rok 1364, tj. pierwsza fundacja Uniwersytetu przez Kazimierza Wielkiego, oraz rok 1780, czyli przekształcenie Uniwersytetu w Szkołę Główną Koronną w wyniku reformy przeprowadzonej przez Hugona Kołłątaja z ramienia Komisji Edukacji Narodowej.

Elektroniczna baza danych gromadzi informacje z podstawowych uniwersyteckich źródeł drukowanych i rękopiśmiennych: metryk ogólnouniwersyteckich, metryk burs i metryk Szkół Nowodworskich, z ksiąg promocji wydziału sztuk i wykazów promowanych z wydziałów wyższych, ksiąg pilności wydziału sztuk, konkluzji ogólnouniwersyteckich, wydziałowych i poszczególnych kolegiów, z akt sądu rektorskiego, wydanych pięciu tomów uniwersyteckiego kodeksu dyplomatycznego. Ponadto w bazie znajdują się informacje biograficzne wydobyte z rękopisów średniowiecznych Biblioteki Jagiellońskiej ujętych w nowym katalogu oraz ze wskazanych 460 nieopracowanych kodeksów, dane z „Polskiego Słownika Biograficznego", Kartoteki Komitetu Źródeł do dziejów Życia Umysłowego Polski XVI–XVIII w. oraz korpusu wybranych czasopism z zakresu historii filozofii i teologii. Dodatkowe dane biograficzne pochodzą ze słownika bio-bibliograficznego profesorów autorstwa J. Muczkowskiego i Ż. Paulego oraz z tzw. Tek Hajdukiewicza. Baza nie prezentuje gotowych biogramów. Jest zbiorem materiałów źródłowych.

Zgromadzone dane dotyczą ponad 67 tysięcy osób, w tym ponad 10 000 bakałarzy i mistrzów promowanych na Uniwersytecie Krakowskich. Podstawowe informacje składające się na biogram to: imię, patronimik, nazwisko, miejsce pochodzenia wedle dawnych podziałów terytorialnych, fakt immatrykulacji, promocji, przebieg kariery uniwersyteckiej, pełnione urzędy i godności, tworóczość i posiadana biblioteka oraz inne elementy biograficzne w zależności od efektu kwerendy. Baza ma charakter otwarty, z możliwością rozwijania dodatkowych funkcji, wprowadzania danych z innych źródeł oraz poprawianie zauważonych błędów i niekonsekwencji. Pomocą dla użytkowników są: wstępy historyczny i metodologiczny; przewodnik dla użytkownika; charakterystyka zespołów źródłowych wprowadzonych do bazy; wykazy wykorzystanych sygnatur i zespołów archiwalnych i bibliotecznych; wykaz zastosowanych skrótów; opis osiągniętych wyników. Aby ułatwić badaczom zagranicznym posługiwanie się bazą, interfejs jest dostępny w językach angielskim i niemieckim.

Projekt „Corpus academicum Cracoviense” należy do europejskiej sieci Héloïse. European Network on Digital Academic History (http://heloisenetwork.eu/). Wpisuje się w nurt tworzenia nowoczenych narzędzi badawczych w postaci biograficznych baz danych dla środowisk uniwersyteckich, które już funkcjonują w Niemczech, Czechach, Francji, Włoszech, Wielkiej Brytanii. 

Omawiany projekt nawiązuje do wcześniejszych trzech, niestety nieudanych, wielkich prób tego typu. Pierwszym był „Słownik bio-bibliograficzny profesorów UJ", nad którym w XIX w. pracowali Józef Muczkowski i Żegota Pauli. Efektem ich prac jest 16 rękopiśmiennych fascykułów fiszek osobowych w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej (BJ rps 5359). Drugim projektem było „Repertorium pracowników naukowych UJ w latach 1400-1964”, którego pomysłodawcą był Henryk Barycz. Realizowano je w Archiwum UJ najpierw w ramach prac jubileuszowych na 1964 r., a następnie jako własny projekt badawczy „Corpus academicum Cracoviense". Nowy kształt tym pracom nadał Leszek Hajdukiewicz, który osobiście pracował nad repertorium bakałarzy i mistrzów krakowskich XVI-XVIII w. Pozostały po nim rękopiśmienne materiały w 38 tekach, zwane Tekami Hajdukiewicza. Natomiast materiały z XIX-XX w. są wydawane przez zespół pracowników Archiwum UJ w nowym kształcie redakcyjnym jako „Corpus studiosorum Universitatis Iagellonicae" za lata 1850-1918 zob. http://www.archiwum.uj.edu.pl/projekty-auj/corpus-studiosorum