Profesor Henryk Markiewicz urodził się 16 listopada 1922 roku w Krakowie. W roku 1955 uzyskał stopień kandydata nauk humanistycznych IBL PAN, w następnym roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, zaś profesurę zwyczajną w roku 1964. W latach 1977 – 1984 był dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, przez wiele lat kierownikiem Zakładu Teorii Literatury i Poetyki Historycznej. W latach 1983 – 1986 był członkiem Senatu UJ, od r. 1980 członkiem Polskiej Akademii Nauk, od r. 1990 członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, wieloletnim redaktorem naczelnym Polskiego Słownika Biograficznego.

Profesor Henryk Markiewicz jest autorem kilkudziesięciu książek i kilkuset artykułów naukowych z dziedziny teorii i historii literatury, które stanowią zasadniczy zrąb polskiego literaturoznawstwa. Dorobek naukowy Profesora – dzieła takie jak np. Główne problemy wiedzy o literaturze, Wymiary dzieła literackiego, Teorie powieści za granicą, Polskie teorie powieści, Prus i Żeromski, Tradycje i rewizje, Literatura pozytywizmu, Pozytywizm – współtworzą podstawowy kanon wiedzy adeptów polonistyki, teoretyków i historyków literatury i stanowić będą lekturę obowiązkową dla kolejnych pokoleń badaczy literatury.

Profesor Henryk Markiewicz był wybitnym edytorem dzieł twórców literatury polskiej, autorem niezwykle cennych antologii gromadzących teksty współczesnej teorii badań literackich, m.in. wielotomowej antologii Współczesna teoria badań literackich za granicą.
Doktor honoris causa Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie i Uniwersytetu Gdańskiego, odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, medalem Plus ratio quam vis. Profesor Markiewicz do końca swoich dni aktywnie uczestniczył w życiu naukowym, prowadząc pracę naukowo-badawczą, publikując książki i artykuły naukowe.

Profesor zmarł w Krakowie 31 października 2013 roku.